Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι η διατροφή που προβλέπεται στο οικογενειακό δίκαιο είναι μόνο αυτή μεταξύ των συζύγων μετά το διαζύγιο.Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι:υπάρχουν πολλά είδη διατροφής ακόμα και μεταξύ συγγενών τα οποία εμφανίζονται αρκετά συχνά στις κοινωνικές σχέσεις.Επειδή είναι σημαντικό να γνωρίζεις πώς ρυθμίζονται νομικά όλα τα είδη διατροφής,σε αυτό το κείμενο έχουμε αναλύσει τα όσα ισχύουν για το θέμα καθώς και πότε μπορεί να ζητηθεί διατροφή με ασφαλιστικά μέτρα.

1.Ποια είναι τα βασικά είδη διατροφής που γνωρίζει ο νόμος;

Στο οικογενειακό δίκαιο δεν προβλέπεται μόνο η κλασσική μορφή διατροφής που γνωρίζουν πολλοί, δηλαδή εκείνη μετά το διαζύγιο των συζύγων. Υπάρχει επίσης και η διατροφή που πρέπει να καταβληθεί όσο οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση=στο διάστημα εκείνο πριν από την έκδοση διαζυγίου, για το οποίο προβλέπεται σαν τεκμήριο ότι εφόσον οι σύζυγοι βρίσκονται συνεχώς σε διάσταση για 2 έτη, τότε ο γάμος έχει κλονισθεί ισχυρά ώστε να δικαιολογείται η λύση του με διαζύγιο. Υπάρχει πάντα και η συμβολή των συζύγων στις οικογενειακές ανάγκες αλλά και ο ένας προς τον άλλον όσο είναι παντρεμένοι, την οποία (υποχρέωση) ο νόμος θεωρεί επίσης ως διατροφή και την εντάσσει στις παραπάνω κατηγορίες.

Παράλληλα, υπάρχει και η υποχρέωση διατροφής μεταξύ συγγενών, η οποία βασίζεται στους δεσμούς αίματος καθώς και στον γάμο, κατά την οποία οι ανιόντες συγγενείς πρέπει να διατρέφουν τους κατιόντες όπως επίσης και το αντίστροφο. Για αυτού του είδους την διατροφή θα μιλήσουμε στην συνέχεια. Πρέπει να ξέρουμε όμως ότι οι σύζυγοι δεν είναι συγγενείς μεταξύ τους και επομένως αυτό το είδος διατροφής δεν τους αφορά, καθώς περιλαμβάνει τα πρόσωπα εκείνα από την οικογένεια του ενός συζύγου, δηλαδή γονείς/αδέλφια/θείους/παππούδες και γιαγιάδες κλπ.

Ο νόμος ακόμη προβλέπει ότι η μητέρα του τέκνου που είναι ήδη πριν την γέννηση του κληρονόμος του κληρονομουμένου πατέρα, μπορεί να ζητήσει από τον τελευταίο διατροφή αν δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις στοιχειώδεις ανάγκες της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο είδος διατροφής, καθώς το ύψος της που δικαιούται να λάβει η μητέρα καθορίζεται από την κληρονομική μερίδα που θα έχει το τέκνο ως κληρονόμος από την κληρονομία του πατέρα του ως κληρονομούμενου.

2.Πότε οφείλω διατροφή σε περίπτωση διαζυγίου;

Για να γεννηθεί αξίωση διατροφής στο πρόσωπο ενός συζύγου κατά του άλλου, ο νόμος επιβάλλει να συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται με σαφή τρόπο, δείχνουν όμως και ίχνη επιείκειας απέναντι στους 2 συζύγους. Πιο συγκεκριμένα, για την επιδίκαση διατροφής θα πρέπει:

• Ο δικαιούχος της διατροφής να είναι άπορος=να μην μπορεί με τα εισοδήματα του να πραγματοποιεί το επίπεδο ζωής όπως αυτό διαμορφώθηκε στην διάρκεια του γάμου. Δεν σημαίνει δηλαδή ο δικαιούχος να ζει στα όρια της φτώχειας.
• Ο υπόχρεος της διατροφής σύζυγος να μπορεί να την παρέχει χωρίς να διακινδυνεύεται η δική του διατροφή. Ούτε εδώ δηλαδή επιβάλλει ο νόμος να υπάρχει ακραία διαφορά στα εισοδήματα μεταξύ των συζύγων.
• Θα πρέπει επίσης να συντρέχει τουλάχιστον 1 από τις περιπτώσεις που αναφέρονται αμέσως παρακάτω.
• Ο δικαιούχος της διατροφής να βρίσκεται σε ηλικία που δεν του επιτρέπει την έναρξη εργασίας/άσκησης επαγγέλματος κλπ. Θα πρέπει όμως προηγουμένως να έχει ερευνήσει τουλάχιστον τις δυνατότητες του για επαγγελματική αποκατάσταση.
• Ο δικαιούχος της διατροφής να μην μπορεί να εργαστεί, λόγω της επιμέλειας του τέκνου με την οποία είναι επιφορτισμένος. Και εδώ όμως θα πρέπει να εξετάζονται οι εναλλακτικές που του παρέχει το επίπεδο διαβίωσης του.
• Ο δικαιούχος της διατροφής λόγω έλλειψης επαγγελματικής κατάρτισης (πχ έλλειψη πτυχίου/ειδίκευσης/αναγκαίας πρακτικής άσκησης) δεν μπορεί να βρει εργασία. Εδώ όμως η διατροφή μπορεί να δοθεί μόνο για διάστημα 3 χρόνων από την έκδοση του διαζυγίου.
• Ο δικαιούχος της διατροφής ενδέχεται να δικαιούται διατροφή για λόγους επιείκειας όπως αναφέρει ο νόμος. Πρόκειται δηλαδή για διάφορες περιπτώσεις που ανακύπτουν στην πράξη και οι οποίες παρόλο που δεν εντάσσονται σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες, εντούτοις δικαιολογούν την επιδίκαση διατροφής στον δικαιούχο σύζυγο.

3.Τι συμβαίνει στην περίπτωση διακοπής της συμβίωσης;

Η συμβίωση των συζύγων διακόπτεται (κατά κανόνα) πριν από την λύση του γάμου με διαζύγιο, το οποίο αν ασκηθεί αγωγή σε δικαστήριο είναι πιθανό να εκδοθεί μετά από αρκετό καιρό. Στο ενδιάμεσο διάστημα επομένως, θα πρέπει ο δικαιούχος της διατροφής να εξασφαλιστεί οικονομικά για την επιβίωση του αν τίθεται τέτοιο θέμα. Κρίσιμο σε αυτό το είδος διατροφής είναι αν ο σύζυγος που διέκοψε την συμβίωση, την διέκοψε για κάποια εύλογη αιτία.

Με τον όρο εύλογη αιτία, εννοούμε όλα τα γεγονότα που δικαιολογούν την διακοπή της συμβίωσης από τον έναν σύζυγο σε βάρος του άλλου. Μπορεί να πρόκειται για υπαίτιες συμπεριφορές του άλλου συζύγου (πχ μοιχεία/σωματική βία/ψυχολογικές απειλές κλπ). Οι περιπτώσεις δηλαδή συμπεριφορών που περιλαμβάνονται εδώ είναι όμοιες με εκείνες που θα δικαιολογούσαν την λύση ενός γάμου με διαζύγιο. Έτσι λοιπόν, αν ο σύζυγος διέκοψε την συμβίωση χωρίς να υπάρχει εύλογη αιτία με κάποια πιθανή περίπτωση από αυτές που αναφέραμε, τότε δεν δικαιούται διατροφή για το διάστημα αυτό.

Η εύλογη αιτία για την οποία διακόπηκε η συμβίωση είναι πιθανό να σταματήσει να υπάρχει κάποια στιγμή (πχ αν ο σύζυγος είχε κάποια μεταδοτική ασθένεια και μετά από ιατρικές επεμβάσεις θεραπεύτηκε). Σε αυτήν την περίπτωση, και εφόσον ο γάμος δεν έχει λυθεί με διαζύγιο ακόμη, ο σύζυγος που διέκοψε την συμβίωση οφείλει να επιστρέψει στην οικογενειακή εστία κατά κανόνα, αλλιώς θα σταματήσει η καταβολή διατροφής σε αυτόν. Αυτό όμως δεν πρέπει να δίνει αφορμή για καταχρηστικές συμπεριφορές εκ μέρους του άλλου συζύγου, ώστε να ‘’εκβιάσει’’ την επιστροφή του συζύγου μέσω της απειλής διακοπής της αξίωσης για διατροφή.

4.Κι αν ο γάμος μεταξύ των συζύγων ήταν άκυρος;

Σε περίπτωση που λείπουν κάποιες προϋποθέσεις του νόμου, ο γάμος μεταξύ των συζύγων μπορεί να είναι άκυρος (πχ αν δεν υπήρχε η αναγκαία διαφορά ηλικίας) ή ακυρώσιμος (πχ αν ο ένας σύζυγος συναίνεσε στην τέλεση γάμου λόγω απειλής εκ μέρους του άλλου συζύγου). Για τα συγκεκριμένα θέματα θα γράψουμε σε ξεχωριστό κείμενο, ωστόσο κρίσιμο είναι εδώ να δούμε πώς σχετίζεται η υποχρέωση διατροφής με την (νομική) τύχη του γάμου.

Δεν αποκλείεται και οι 2 σύζυγοι (ή τουλάχιστον 1 από αυτούς) να αγνοούν ότι ο γάμος μεταξύ τους είχε κάποιο ελάττωμα που να δικαιολογεί την ακύρωση του με δικαστική απόφαση. Η άγνοια αυτή για την ακυρότητα του γάμου αρκεί να υπάρχει κατά την στιγμή που τελέστηκε και όχι αναγκαία αργότερα. Εφόσον ο γάμος ήταν πράγματι άκυρος και ακυρώθηκε με αμετάκλητη δικαστική απόφαση όπως προβλέπεται, κανονικά θα έπρεπε τα αποτελέσματα του να ανατραπούν αναδρομικά και για τους 2 συζύγους. Ωστόσο, ο νόμος καθιερώνει μια σημαντική εξαίρεση προς επιείκεια προς την νομική και πραγματική κατάσταση που διαμορφώθηκε.

Προβλέπει δηλαδή ότι ο σύζυγος που δεν γνώριζε ότι ο γάμος ήταν άκυρος δικαιούται διατροφή από τον σύζυγο που γνώριζε την ακυρότητα/ακυρωσία του γάμου και παρόλα αυτά συναίνεσε στην τέλεση του. Ωστόσο, για να ασκηθεί η αξίωση διατροφής κατά του άλλου συζύγου, κρίσιμο είναι να βρίσκονται και οι 2 στην ζωή όταν ακυρωθεί ο γάμος με δικαστική απόφαση. Αλλιώς πρακτικά ο ένας σύζυγος θα κληρονομήσει τον άλλον λόγω του κληρονομικού δικαιώματος που δημιουργείται από τον γάμο και έτσι η διατροφή θα έχει δοθεί με την μορφή του κληρονομικού μεριδίου, όποτε προφανώς ο δικαιούχος δεν θα εισπράξει 2 φορές την αξίωση.

5.Η διατροφή μεταξύ συγγενών είναι κάτι εντελώς διαφορετικό;

Ο νόμος προβλέπει επίσης ότι διατροφή δίνεται και μεταξύ των συγγενών δηλαδή ανάμεσα σε ανιόντες και κατιόντες καθώς και μεταξύ των συζύγων που συνδέονται μεταξύ τους με γάμο/σύμφωνο συμβίωσης. Πιο αναλυτικά, με βάση τον νόμο:

• Η υποχρέωση διατροφής καταλαμβάνει τους συγγενείς που συνδέονται μεταξύ τους με δεσμό αίματος, χωρίς να υπάρχει περιορισμός ως προς τον βαθμό συγγένειας. Η ρύθμιση αυτή περιλαμβάνει και τα τέκνα που υιοθετούνται από τους συζύγους/τον έναν σύζυγο και τα οποία δικαιούνται επίσης διατροφή.
• Δεν υπάρχει υποχρέωση διατροφής για συγγενείς εξ αγχιστείας=δεν δικαιούνται διατροφή οι συγγενείς του/της συζύγου από τον έναν ή τον άλλο σύζυγο.
• Οι προϋποθέσεις της διατροφής είναι κοινές με αυτές που αναφέραμε στο διαζύγιο, δηλαδή θα πρέπει ο δικαιούχος της διατροφής να μην μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του με δικά του μέσα σε σχέση με το βιοτικό επίπεδο που είχε πριν την απορία του.
• Παράλληλα, ο υπόχρεος δεν θα πρέπει να διακινδυνεύει την δική του διατροφή με το να παρέχει διατροφή στον δικαιούχο.
• Ο δικαιούχος της διατροφής οφείλει να έχει προηγουμένως αναζητήσει εργασία, η οποία ανταποκρίνεται στις δυνατότητες και τις ανάγκες του και να έχει εξαντλήσει τα περιθώρια έρευνας.
• Παράλληλα, θα πρέπει να έχει χρησιμοποιήσει την όποια περιουσία έχει για την κάλυψη των αναγκών του προτού ζητήσει διατροφή=να μην ζητά καταχρηστικά διατροφή από τον υπόχρεο ενώ μπορεί να συντηρείται και μόνος του.
• Είναι σημαντικό ότι δεν ενδιαφέρει καθόλου αν ο δικαιούχος ή ο υπόχρεος της διατροφής είχαν υπαιτιότητα ως προς την έλλειψη περιουσίας που δικαιολογεί την διατροφή ή παράλληλα την αποκλείει λόγω διακινδύνευσης της διατροφής του υποχρέου. Αρκεί και μόνο η οικονομική αδυναμία κατά αντικειμενικό τρόπο.
• Φυσικά η διατροφή στον δικαιούχο μπορεί να επιδικαστεί και κατά ένα μέρος, εφόσον ο εκείνος δεν υφίσταται πλήρη οικονομική αδυναμία αλλά μόνο κατά ένα μέρος που τον εκθέτει και στους αντίστοιχους κινδύνους. Για το μέρος αυτό οφείλεται διατροφή.

6.Πώς καθορίζεται η σειρά εκείνων που οφείλουν να παρέχουν διατροφή;

Για να γίνει εύκολα αντιληπτό ποιος οφείλει διατροφή στον δικαιούχο, ο νόμος έχει καθιερώσει μια σειρά των υπόχρεων, με τον κανόνα εδώ να είναι ότι καταρχήν οι πιο κοντινοί συγγενείς υποχρεούνται να παρέχουν διατροφή, και μόνο αν αυτοί δεν μπορούν για αντικειμενικούς λόγους να την παρέχουν θα ευθύνονται οι πιο μακρινοί συγγενείς.

Έτσι λοιπόν, υπόχρεος για παροχή διατροφής είναι καταρχάς ο/η σύζυγος του δικαιούχου στα πλαίσια της αμοιβαίας στήριξης που οφείλουν οι σύζυγοι μεταξύ τους. Φυσικά εφαρμόζονται και τα όσα είπαμε παραπάνω στο 2^ο ερώτημα, σε περίπτωση που ο γάμος έχει λυθεί με διαζύγιο, με δεδομένο ότι εκεί πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό είδος διατροφής. Κατά τα λοιπά, αν ο σύζυγος δεν μπορεί να παρέχει διατροφή (επειδή διακινδυνεύει την δική του οικονομική κατάσταση) πηγαίνουμε στην αμέσως επόμενη κατηγορία.

Σε αυτήν την κατηγορία, υποχρεούνται να καταβάλλουν διατροφή στον δικαιούχο οι κατιόντες ανάλογα με την σειρά που θα καλούνταν στην κληρονομία του και με βάση τα ποσοστά που θα λάμβανε ο καθένας. Για το θέμα της κληρονομίας και πώς αυτή ρυθμίζεται στην Ελλάδα έχουμε μιλήσει σε άλλο κείμενο. Υπόχρεοι δηλαδή για παροχή διατροφής είναι καταρχάς τα παιδία του δικαιούχου και εφόσον δεν μπορούν να του καταβάλλουν διατροφή, τότε έρχονται τα εγγόνια του (αν υπάρχουν) στην θέση τους.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν τέκνα/εγγόνια ή αυτά δεν μπορούν να καταβάλλουν διατροφή, υπόχρεοι θα είναι οι γονείς καταρχήν του δικαιούχου. Έχει σημασία εδώ ότι οι γονείς ευθύνονται ανάλογα με τις δυνάμεις τους ο καθένας για την καταβολή της διατροφής=έχουν σημασία τα εισοδήματα του καθενός καθώς και η προσωπική εργασία που παρέχει στην οικογενειακή εστία, η οποία αποκτά χρηματική αξία. Αν οι γονείς δεν μπορούν να παρέχουν διατροφή στον δικαιούχο, τότε την θέση τους παίρνουν οι παππούδες/γιαγιάδες του, οι οποίοι αντίθετα ευθύνονται σε ίσα μέρη, λόγω των χαλαρότερων συγγενικών δεσμών από αυτούς που έχει ο δικαιούχος με τους γονείς του.

7.Αν παρέχω διατροφή ενώ δεν υποχρεούμαι μπορώ να ζητήσω πίσω τα όσα έδωσα;

Είναι πολύ συχνή η περίπτωση όπου την διατροφή του δικαιούχου καταβάλλει κάποιος συγγενής του που κανονικά δεν είχε υποχρέωση, επειδή βρισκόταν ‘’πιο πίσω’’ στην λίστα με τους υπόχρεους για καταβολή διατροφής. Ο νόμος έχει προβλέψει ώστε αυτό το πρόσωπο να έχει δικαίωμα αναγωγής, δηλαδή να λάβει τα χρηματικά ποσά που κατέβαλε στον δικαιούχο για την διατροφή του από τους άλλους υπόχρεους που κανονικά θα έπρεπε να του είχαν παράσχει διατροφή.

Αυτός που κατέβαλε διατροφή μπορεί να διεκδικήσει τα όσα κατέβαλε από εκείνον που είχε υποχρέωση να παρέχει διατροφή πριν από αυτόν, υπό την προϋπόθεση ότι ο τελευταίος μπορούσε πράγματι, με βάση την οικονομική κατάσταση του, να παρέχει διατροφή στον δικαιούχο. Εφόσον δηλαδή μπορεί να εξαναγκαστεί δικαστικά (με άσκηση αγωγής) ο υπόχρεος για καταβολή διατροφής, τότε εκείνος που την κατέβαλε στον δικαιούχο μπορεί να στραφεί εναντίον του για να αναζητήσει τα όσα κατέβαλε.

Την ίδια δυνατότητα έχει και το Δημόσιο και οι αντίστοιχοι φορείς του αν αυτοί παρείχαν διατροφή σε κάποιο πρόσωπο, ενώ έπρεπε η διατροφή να παρέχεται από τους συγγενείς του. Επομένως και οι παραπάνω φορείς μπορούν να ζητήσουν τα όσα κατέβαλαν, με τόκο (ο οποίος θα αρχίσει να υπολογίζεται από τότε που επέδωσαν εξώδικη όχληση στον συγγενή που υποχρεούνταν σε καταβολή διατροφής). Στην ίδια ρύθμιση περιλαμβάνονται και όσοι είχαν την επιμέλεια του δικαιούχου της διατροφής, όπως ο επίτροπος του ανηλίκου για τον οποίο είχαμε μιλήσει με αφορμή τον θεσμό της δικαστικής συμπαράστασης.

8.Πότε και με ποιον τρόπο πρέπει να καταβάλλεται η διατροφή;

Για το πώς καταβάλλεται η διατροφή στον δικαιούχο και για το πότε πρέπει αυτή να καταβληθεί, ο νόμος αναφέρει ορισμένους βασικούς κανόνες που ρυθμίζουν σχετικά το θέμα. Πιο αναλυτικά η διατροφή του δικαιούχου:

• Κατά κανόνα, καταβάλλεται στις αρχές κάθε μήνα με την μορφή χρημάτων=δεν περιλαμβάνει δηλαδή παροχές σε είδος, των οποίων μπορεί να καταβληθεί απλώς η χρηματική αξία τους.
• Μπορεί ο υπόχρεος για καταβολή της διατροφής να ζητήσει από το δικαστήριο την αλλαγή του χρόνου καταβολής της διατροφής, εφόσον υπάρχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι που δικαιολογούν αυτήν την αλλαγή (πχ ο υπόχρεος λαμβάνει τον μισθό του σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα και άρα δεν έχει συνεχώς οικονομική ρευστότητα).
• Απαγορεύεται να συμφωνηθεί ότι η διατροφή θα καταβληθεί στον δικαιούχο εφάπαξ, κι αντίστοιχα αν γίνει τέτοια συμφωνία αυτή θα είναι άκυρη καθώς δίνει αφορμή για καταχρηστικές συμπεριφορές του υπόχρεου της διατροφής, ώστε τελικά ο δικαιούχος να λάβει ως εφάπαξ ένα πολύ μικρότερο ποσό από ότι θα λάμβανε με τις περιοδικές καταβολές της διατροφής.
• Εκείνος που δικαιούται διατροφή μπορεί να την αξιώσει από τον υπόχρεο μόνο από τότε που τον ενημέρωσε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις σε αυτόν για επιδίκαση διατροφής (και σε κάθε περίπτωση από τότε που εκδόθηκε η σχετική δικαστική απόφαση).
• Με βάση το παραπάνω, δεν οφείλεται διατροφή για όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν είχε ενημερωθεί ο υπόχρεος από τον δικαιούχο για την αξίωση διατροφής.
• Τέλος, απαγορεύονται συμφωνίες με τις οποίες ο δικαιούχος της διατροφής παραιτείται από την αξίωση διατροφής ή συμβιβάζεται για αυτήν την αξίωση του με τον υπόχρεο=δεν μπορεί ούτε να συμψηφιστεί με αντίστοιχη αξίωση που ο έχει ο υπόχρεος εναντίον του δικαιούχου.

9.Για ποιους λόγους μπορεί να παύσει η διατροφή;

Η αξίωση διατροφής δεν μπορεί να υπάρχει για πάντα, και ως εκ τούτου με βάση τον νόμο έχουν προβλεφθεί ορισμένες περιπτώσεις, οι οποίες αν συντρέχουν δικαιολογούν την οριστική παύση της αξίωσης διατροφής του δικαιούχου κατά του υποχρέου. Η διατροφή δηλαδή μπορεί να παύσει όταν:

• Όταν πεθάνει ο δικαιούχος της διατροφής ή κηρυχθεί άφαντος με σχετική δικαστική απόφαση. Σε αυτήν την περίπτωση, αν ο υπόχρεος είναι κληρονόμος του δικαιούχου της διατροφής, τότε μπορεί να λάβει κανονικά την κληρονομική του μερίδα από την κληρονομία του δικαιούχου, χωρίς να συμψηφίζεται αυτή με την αξίωση διατροφής που είχε ο δικαιούχος κατά του υποχρέου, αφού αυτή (η αξίωση) δεν υπάρχει πλέον.
• Η αξίωση διατροφής δεν παύει όταν πεθάνει ο υπόχρεος, και επομένως, εφόσον ο δικαιούχος της διατροφής πληροί ακόμα τις προϋποθέσεις, μπορεί να στραφεί με αγωγή κατά των άλλων συγγενών του, ή ακόμη και κατά των κληρονόμων του υπόχρεου για τα ποσά της διατροφής που δεν έχουν καταβληθεί και για αυτά που πρέπει να καταβληθούν.
• Όταν ο δικαιούχος της διατροφής δεν πληροί πια τις προϋποθέσεις για διατροφή=όταν μπορεί να συντηρεί τον εαυτό του με δικά του μέσα, όταν βρει ικανοποιητική εργασία, όταν επιστρέψει στο βιοτικό επίπεδο που είχε κατά την διάρκεια του γάμου/πριν την διάσταση των συζύγων κλπ.
• Όταν ο δικαιούχος και ο υπόχρεος της διατροφής δεν είναι πια συγγενείς από τον νόμο. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε μια περίπτωση, δηλαδή όταν ασκηθεί αγωγή προσβολή της πατρότητας/αγωγή ακύρωσης της εκούσιας αναγνώρισης τέκνου και εφόσον αυτή η αγωγή γίνει δεκτή.
• Η παραπάνω περίπτωση δεν ισχύει για την λύση του γάμου με διαζύγιο, καθώς εκεί μολονότι λύνεται ο νομικός δεσμός του γάμου ανάμεσα στους συζύγους, υπάρχει υποχρέωση διατροφής λόγω ακριβώς του γάμου που κάποτε ήταν ενεργός.

10.Μπορώ να ζητήσω διατροφή με ασφαλιστικά μέτρα;

Δεν αποκλείεται στην πράξη πριν ο δικαιούχος της διατροφής ασκήσει αγωγή κατά του υποχρέου για καταβολή της, να έχει άμεση ανάγκη από χρήματα για να καλύψει τις βασικές βιοτικές ανάγκες του, οι οποίες ανέκυψαν μετά την λύση του γάμου/μετά την διάσταση των συζύγων/λόγω της απορίας του αν πρόκειται για διατροφή μεταξύ συγγενών κλπ. Επειδή θα ήταν πράγματι άδικο ως προς αυτόν να αναμένει την έκδοση δικαστικής απόφασης, ο νόμος του επιτρέπει να ζητήσει προσωρινή επιδίκαση διατροφής με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.

Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να πρόκειται για χρηματική παροχή λόγω συνεισφοράς στις ανάγκες της οικογενειακής εστίας, ή για διατροφή η οποία οφείλεται είτε εκ του νόμου (πχ στο διαζύγιο/στην διάσταση/μεταξύ συγγενών) είτε από σύμβαση μεταξύ του δικαιούχου και του υπόχρεου είτε από διαθήκη του υπόχρεου η οποία είχε διάταξη για καταβολή διατροφής στον δικαιούχο μετά τον θάνατο του υπόχρεου. Η διατροφή που θα επιδικαστεί πρέπει να καταβάλλεται κάθε μήνα όπως είδαμε και παραπάνω.

Το ποσό της διατροφής που θα επιδικαστεί στον δικαιούχο αν γίνει δεκτή η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων δεν μπορεί να κατασχεθεί ούτε να συμψηφισθεί με αντίστοιχη αξίωση του υπόχρεου απέναντι στον δικαιούχο. Ο δικαιούχος όμως της διατροφής οφείλει να ασκήσει αγωγή μέσα σε 60 ημέρες από τότε που θα επιδοθεί η απόφαση του δικαστηρίου των ασφαλιστικών μέτρων, για να γίνει και η κύρια δίκη σχετικά με την αξίωση διατροφής του. Αν δεν ασκήσει αγωγή μέσα στην παραπάνω προθεσμία, η καταβολή της διατροφής παύει για το μέλλον.

Μια ενδιαφέρουσα ρύθμιση του νόμου εδώ είναι ότι αν ο δικαιούχος της διατροφής ασκήσει αγωγή, μετά την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, κατά του υποχρέου και η αγωγή του αυτή απορριφθεί για ουσιαστικούς λόγους από το δικαστήριο, τότε ο δικαιούχος θα υποχρεωθεί να επιστρέψει στον υπόχρεο όλα τα ποσά που ο τελευταίος κατέβαλε για την διατροφή με την απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων που είχε δεχθεί προσωρινά την αξίωση. Χρειάζεται επομένως αρκετή προσοχή ώστε να μην ασκούνται βιαστικά αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων για διατροφή, οι οποίες κινδυνεύουν να ανατραπούν στην συνέχεια και να έχουν άσχημη κατάληξη για τον μέχρι τώρα δικαιούχο της διατροφής.

Δίπλα στον πελάτη και τις ανάγκες του.

Αθηνά Κοντογιάννη-Δικηγόρος

Όσα αναφέρονται παραπάνω δεν αποτελούν νομικές συμβουλές και ουδεμία ευθύνη φέρεται για αυτές.Για περισσότερες πληροφορίες,επικοινωνήστε μαζί μας.