Παρατηρούμε σήμερα ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αφορά (δυστυχώς) όλο και περισσότερους ανθρώπους στην Ελλάδα.Όσοι από αυτούς δεν καταφέρουν να ενταχθούν στον μηχανισμό αυτό,ενδέχεται να κηρυχθούν σε πτώχευση.Τι είναι όμως η πτώχευση σαν διαδικασία.Σε αυτό το κείμενο θα δούμε αναλυτικά αυτόν τον θεσμό και θα εξετάσουμε τις επιλογές που έχει ο οφειλέτης,προκειμένου να διασώσει την περιουσία του από ενδεχόμενους πλειστηριασμούς.

1.Τι εννοούμε με τον όρο ‘πτώχευση’ σήμερα;

Με τον όρο ‘πτώχευση’ εννοούμε την διαδικασία της συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης που πραγματοποιείται στην περιουσία κάποιου φυσικού/νομικού προσώπου, όταν το τελευταίο βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών των οφειλών του προς του πιστωτές του. Αξίζει να ειπωθεί ότι για τον νόμο αρκεί να υπάρχει και επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών=όταν πιθανολογείται αρκετά ότι ο οφειλέτης θα σταματήσει να εκπληρώνει τις οικονομικές του υποχρεώσεις αρκετά σύντομα.

Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, αυτά έχουν από τον νόμο πλέον πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση ότι δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη αγορά=επιδιώκουν οικονομικό σκοπό, και εφόσον φυσικά έχουν δημιουργηθεί χρηματικές οφειλές προς τους διάφορους πιστωτές. Όλες, δηλαδή, οι εμπορικές εταιρίες που γνωρίζουμε σήμερα διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα, ακόμη κι αν έχουν λυθεί και απομένει μόνο το στάδιο της εκκαθάρισης τους. Δεν ασκεί δηλαδή, καμία επιρροή το είδος της εταιρίας στο οποίο αναφερόμαστε (όπως για παράδειγμα μια ανώνυμη που λειτουργεί εντελώς διαφορετικά από μια ομόρρυθμη εταιρία).

Προκειμένου να δείξει επιείκεια, ο νόμος δίνει την δυνατότητα στον οφειλέτη να προσφύγει σε 1^ο στάδιο στην διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών (για τον οποίο θα μιλήσουμε σε άλλο κείμενο). Παράλληλα με τον μηχανισμό αυτόν, υπάρχουν και άλλες νομικές διαδικασίες, όπως η εξυγίανση της επιχείρησης του οφειλέτη μέσω της κατάρτισης σχετικής συμφωνίας με τους πιστωτές του οφειλέτη, η έγκαιρη προειδοποίηση του από την Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για την επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών, καθώς και η εκπόνηση σχεδίου οικονομικής οργάνωσης της επιχείρησης και εξυπηρέτησης των κάθε είδους οικονομικών οφειλών προς τρίτα πρόσωπα.

2.Με ποιες προϋποθέσεις πτωχεύει κάποιος;

Καταστρώνοντας κάποιους βασικούς άξονες γύρω από τους οποίους κινείται η διαδικασία της πτώχευσης, ο νομοθέτης έθεσε σαφείς και ξεκάθαρους όρους, για να υπαχθεί κανείς σε αυτήν την διαδικασία. Για να δούμε πιο συγκεκριμένα το θέμα, είναι χρήσιμο να γίνουν ορισμένες επισημάνσεις:

• Ο οφειλέτης πρέπει να βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή να αδυνατεί να εκπληρώσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις με γενικό και μόνιμο τρόπο.
• Δηλαδή, αν ο οφειλέτης δεν πληρώνει ορισμένους πιστωτές από δυστροπία/περνάει μια προσωρινή οικονομική κρίση, δεν μπορεί να κηρυχθεί σε πτώχευση.
• Οφειλέτης, ο οποίος δεν πληρώνει τις οφειλές του προς το Δημόσιο/τον e-ΕΦΚΑ/τις τράπεζες και τα funds για τουλάχιστον 6 μήνες, και εφόσον η οφειλή του είναι μεγαλύτερη από 30.000 ευρώ, τεκμαίρεται ότι βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμών (αν τα παραπάνω χρέη αποτελούν τουλάχιστον το 40% των συνολικών χρεών του οφειλέτη).
• Δεν είναι ανάγκη πλέον ο οφειλέτης (φυσικό/νομικό πρόσωπο) να έχει εμπορική ικανότητα=σε πτώχευση μπορούν να κηρυχθούν όλοι ανεξαιρέτως τώρα πια.
• Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι Δήμοι και οι Περιφέρεις καθώς οι δημόσιοι οργανισμοί δεν κηρύσσονται σε πτώχευση, λόγω του ότι σε αυτούς τους φορείς ακολουθείται διαφορετική νομική διαδικασία.
• Αρμόδιο δικαστήριο είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας που έχει την κατοικία του ο οφειλέτης, ενώ την αίτηση μπορεί να υποβάλλει ο ίδιος/οι πιστωτές του συλλογικά/καθώς και ο εισαγγελέας αν υπάρχει λόγος δημοσίου συμφέροντος.
• Για να κηρυχθεί ο οφειλέτης σε πτώχευση,αρκεί να πιθανολογείται ότι η περιουσία και τα εισοδήματα του θα είναι αρκετά για την κάλυψη των βασικών εξόδων της διαδικασίας αλλιώς η αίτηση απορρίπτεται.
• Αν ο οφειλέτης πεθάνει, οι κληρονόμοι του δικαιούνται μέσα σε 1 έτος από τον θάνατο του να καταθέσουν αίτηση για πτώχευση του ίδιου.
• Το δικαστήριο θα απορρίψει την αίτηση, εφόσον αποδειχθεί ότι ο οφειλέτης την ασκεί καταχρηστικά=για να αποφύγει την πληρωμή των χρεών του προς τους πιστωτές, με το πρόσχημα της δήθεν κήρυξης του σε πτώχευση.

3.Έχει η πτώχευση ουσιώδεις συνέπειες για τον οφειλέτη;Ποιες είναι αυτές;

Η βασικότερη συνέπεια της πτώχευσης, είναι ο διαχωρισμός της περιουσίας του οφειλέτη σε πτωχευτική και μη πτωχευτική. Η πτωχευτική περιουσία του οφειλέτη περιλαμβάνει το σύνολο των αποκτημάτων (εξαιρούνται όσα είναι ακατάσχετα από τον νόμο, όπως ο τραπεζικός λογαριασμός μέχρι 1.250 ευρώ), τα οποία πλέον διοικεί και διαχειρίζεται ο σύνδικος. Ακόμη και οι πράξεις που ο οφειλέτης θα επιχειρήσει στην περιουσία του χωρίς την έγκριση του συνδίκου θα είναι ανενεργείς και δεν θα μπορούν να εγγραφούν σε κανένα δημόσιο βιβλίο, κάτι το οποίο έχει μεγάλη σημασία για τις μεταβιβάσεις ακινήτων.

Εκτός αυτού, οι χρηματικές απαιτήσεις των πιστωτών εναντίον του οφειλέτη που δεν ήταν ακόμη ληξιπρόθεσμες πριν την κήρυξη της πτώχευσης, θεωρούνται ότι έληξαν αφού κηρυχθεί σε πτώχευση ο οφειλέτης=ανάλογα με την ημερομηνία που φέρει η δικαστική απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση. Οι παραπάνω απαιτήσεις, επίσης, σταματούν να παράγουν τόκους (και ανατοκισμούς) από την στιγμή που θα κηρυχθεί η πτώχευση του οφειλέτη. Ο λόγος είναι ότι, εφόσον ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξοφλήσει το βασικό κεφάλαιο της απαίτησης, δεν θα μπορέσει ακόμη περισσότερο να εξοφλήσει τους συμβατικούς (και μη) τόκους που θα παράγει η απαίτηση του δανειστή εναντίον του.

Μια επιπλέον συνέπεια εξάλλου, της πτώχευσης, είναι ότι αναστέλλονται όλα τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης της απαίτησης (πλειστηριασμός ακινήτου, άσκηση αγωγής, συνέχιση δίκης που έχει ήδη ανοίξει) από τους πιστωτές του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου. Για όσους, όμως πιστωτές του οφειλέτη έχουν εμπράγματη ασφάλεια (προσημείωση υποθήκης/υποθήκη/ενέχυρο) επί της περιουσίας του οφειλέτη, η παραπάνω αναστολή δεν ισχύει, εφόσον οι τελευταίοι καταφέρουν μέσα σε 9 μήνες από την κήρυξη της πτώχευσης να ‘φτάσουν’ μέχρι τον πλειστηριασμό κάποιου περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη, προκειμένου να ικανοποιήσουν την απαίτηση τους, κάτι αρκετά δύσκολο πρακτικά για τα ελληνικά δεδομένα.

4.Κι αν ο οφειλέτης είχε συνάψει συμβάσεις προτού κηρυχθεί σε πτώχευση;

Για την περίπτωση που η κήρυξη της πτώχευσης περιλαμβάνει την εκποίηση σε πλειστηριασμό των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ξεχωριστά το καθένα, ο νόμος προβλέπει ότι οι συμβάσεις που είχε συνάψει ο οφειλέτης μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης, λύνονται μόλις περάσουν 60 ημέρες από την ημερομηνία της πτώχευσης. Οι παραπάνω συμβάσεις μπορούν να συνεχιστούν και να εκπληρωθούν ή ακόμη και να λυθούν πρόωρα αν ο σύνδικος δηλώσει στον αντισυμβαλλόμενο του οφειλέτη ότι επιθυμεί την συνέχιση της σύμβασης, προτού περάσει η προθεσμία των 60 ημερών που αναφέραμε.

Αντίθετα, αν με την κήρυξη της πτώχευσης θα εκποιηθεί το σύνολο της επιχείρησης του οφειλέτη και γενικά όλη η περιουσία του συγκεντρωμένη και όχι ξεχωριστά, τότε οι συμβάσεις που είχε καταρτίσει ο οφειλέτης δεν λύνονται από την κήρυξη της πτώχευσης. Απλώς, ο αντισυμβαλλόμενος του οφειλέτη δικαιούται μέσα σε 30 ημέρες από την κήρυξη της πτώχευσης να θέσει στον σύνδικο εύλογη προθεσμία έως 30 ημέρες, ώστε ο τελευταίος να επιλέξει αν θα συνεχιστεί ή θα λυθεί η σύμβαση. Η αδράνεια του συνδίκου να απαντήσει δίνει στον αντισυμβαλλόμενο την δυνατότητα να υπαναχωρήσει και να απαιτήσει αποζημίωση.

Όσον αφορά τις συμβάσεις εργασίας προσώπων που εργάζονταν για λογαριασμό του οφειλέτη που πτώχευσε, οι συμβάσεις αυτές λύνονται και χωρίς να καταβληθεί αποζημίωση. Οι μισθωτοί, των οποίων λύθηκε η σύμβαση εξαιτίας της πτώχευσης, δικαιούνται να συμμετέχουν ως πτωχευτικοί πιστωτές στην διαδικασία πτώχευσης του οφειλέτη. Οφείλουμε να αναφέρουμε ότι οι παραπάνω απαιτήσεις (μισθοί και αποζημίωση των πρώην μισθωτών του οφειλέτη) ικανοποιούνται προνομιακά από τον πλειστηριασμό που θα ακολουθήσει στην περιουσία του τελευταίου, καθώς διαθέτουν το λεγόμενο ‘υπέρ-προνόμιο’ και κατατάσσονται υψηλότερα από απαιτήσεις άλλων πιστωτών.

5.Ποιες πράξεις του οφειλέτη ανακαλούνται μετά την κήρυξη σε πτώχευση;

Για να θεωρείται μια πράξη/οικονομική συναλλαγή του οφειλέτη ως επιζήμια για την ομάδα των πτωχευτικών πιστωτών, αρκεί ότι αυτή έγινε στο χρονικό διάστημα από την παύση πληρωμών μέχρι την ημέρα που κηρύχθηκε η πτώχευση. Ειδικότερα, ανακαλούνται οι δωρεές που έκανε ο οφειλέτης , και γενικά όσες συμβάσεις από τις οποίες έλαβε δυσανάλογα μικρό αντάλλαγμα σε σχέση με αυτό που πώλησε/αγόρασε. Το ίδιο ισχύει και για όσα μη ληξιπρόθεσμα χρέη εξόφλησε ο οφειλέτης, καθώς και για τις εμπράγματες ασφάλειες (προσημείωση υποθήκης/υποθήκη) που ο οφειλέτης παραχώρησε σε άλλον επί της περιουσίας του, χωρίς να έχει σχετική υποχρέωση από τον νόμο.

Το δικαστήριο, εκτός αυτού, μπορεί να ανακαλέσει κάθε σύμβαση που κατάρτισε ο οφειλέτης πριν την κήρυξη της πτώχευσης, εφόσον ο αντισυμβαλλόμενος του γνώριζε/θα μπορούσε να γνωρίζει ότι η σύμβαση αυτή θα βλάψει τους πιστωτές του οφειλέτη. Τεκμαίρεται ότι ο αντισυμβαλλόμενος του οφειλέτη είχε την παραπάνω γνώση αν ήταν σύζυγος/συγγενής εξ αίματος μέχρι 3^ου βαθμού/συγγενής εξ αγχιστείας μέχρι 2^ου βαθμού, και αντίστοιχα για την περίπτωση που ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο, αν τα παραπάνω πρόσωπα ήταν ιδρυτές/διοικητές/διευθυντές/διαχειριστές του νομικού προσώπου αυτού.

Ο νόμος επεκτείνει την ισχύ του ακόμη και σε πράξεις του οφειλέτη που επιχειρήθηκαν έως 5 έτη πριν την κήρυξη της πτώχευσης, με την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης είχε δόλο για να ζημιώσει ορισμένους πιστωτές του ή να ωφελήσει ορισμένους από αυτούς. Βασικό στοιχείο για να ανακληθούν οι παραπάνω πράξεις από τον νόμο, είναι ο 3^ος που συναλλάχθηκε με τον οφειλέτη να γνώριζε την δόλια πρόθεση του τελευταίου για να προκαλέσει ζημία στους πιστωτές του. Παρόλα αυτά, οι παραπάνω δανειστές μπορούν να ασκήσουν την αγωγή διάρρηξης, προκειμένου τα περιουσιακά στοιχεία να επιστρέψουν στα χέρια του οφειλέτη, ώστε να τα κατάσχουν οι ίδιοι πλέον για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις τους.

6.Με ποιον τρόπο χωρίζεται η περιουσία του οφειλέτη μετά την πτώχευση;

Έναν πολύ βασικό διαχωρισμό που επιφέρει η πτώχευση είναι ανάμεσα στην περιουσία του οφειλέτη, η οποία διακρίνεται σε πτωχευτική-μεταπτωχευτική και εξωπτωχευτική. Το θέμα έχει μεγάλη σημασία, διότι η πτωχευτική περιουσία του οφειλέτη είναι δεσμευμένη εξ ολοκλήρου και με βάση αυτήν θα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των πιστωτών=θα οδηγηθούν τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη ή ολόκληρη η περιουσία σαν σύνολο στον πλειστηριασμό, ώστε το πλειστηρίασμα να καλύψει τις απαιτήσεις των πιστωτών.

Όσον αφορά την μεταπτωχευτική περιουσία του οφειλέτη, πρόκειται για τα περιουσιακά σύνολα που αποκτά ο οφειλέτης μετά την κήρυξη της πτώχευσης, και επομένως η περιουσία αυτή δεν δεσμεύεται, όπως συμβαίνει με την πτωχευτική περιουσία. Ωστόσο, αν ο σύνδικος κατά την διαχείριση της περιουσίας του οφειλέτη δημιουργήσει οφειλές/χρέη, οι πιστωτές που έχουν απαίτηση θα ικανοποιηθούν από την μεταπτωχευτική περιουσία του οφειλέτη, ακριβώς διότι οι οφειλές δημιουργήθηκαν μετά την κήρυξη της πτώχευσης.

Τέλος, όταν αναφερόμαστε στον όρο εξωπτωχευτική περιουσία, εννοούμε εκείνο το σύνολο περιουσίας που δεν καταλαμβάνεται από την διαδικασία της πτώχευσης, για διάφορους λόγους. Αυτό συμβαίνει, είτε επειδή πρόκειται για ακατάσχετες απαιτήσεις (μισθούς/συντάξεις/γονικό επίδομα οφειλέτη) είτε γιατί τα περιουσιακά στοιχεία αυτά δεν ανήκαν εξ αρχής στον οφειλέτη και από λάθος περιλήφθηκαν στην πτωχευτική περιουσία=θα πρέπει να διαχωριστούν από αυτήν και να μην οδηγηθούν στον πλειστηριασμό μαζί με τα υπόλοιπα.

7.Συναλλάχθηκα με οφειλέτη που αργότερα πτώχευσε.Τι προβλέπει ο νόμος;

Δεν αποκλείεται κάποιος δανειστής του οφειλέτη να είχε αποκτήσει εμπράγματο/ενοχικό δικαίωμα πάνω σε πράγμα, το οποίο κατά την κήρυξη της πτώχευσης βρίσκεται στην κατοχή του οφειλέτη=ο δανειστής δικαιούται να ζητήσει πίσω το πράγμα με αίτηση του προς τον σύνδικο, ο οποίος θα επιτρέψει την επιστροφή μόνο μετά από άδεια του εισηγητή δικαστή. Αν η παραπάνω αίτηση του δανειστή προς τον σύνδικο δεν γίνει δεκτή, ο δανειστής μπορεί να ασκήσει τις αγωγές του αστικού δικαίου που γνωρίζουμε (διεκδικητική αγωγή/αγωγή αποβολής κλπ).

Στην περίπτωση κατά την οποία ο οφειλέτης είχε πωλήσει στο ενδιάμεσο διάστημα το πράγμα (που ανήκε στον 3^ο δικαιούχο) σε άλλον, μετά την κήρυξη της πτώχευσης ο δανειστής δικαιούται να ζητήσει από τον 3^ο στον οποίο πουλήθηκε το πράγμα την αντιπαροχή (χρηματικό ποσό ή άλλο πράγμα που συμφωνήθηκε). Εφόσον ο οφειλέτης έχει ήδη λάβει την αντιπαροχή και αυτή βρίσκεται στην πτωχευτική περιουσία, ο δανειστής δικαιούται με αίτηση προς τον σύνδικο να ζητήσει να διαχωριστεί η αντιπαροχή από την πτωχευτική περιουσία, προκειμένου να την λάβει.

Εξάλλου και ο πωλητής που πριν την κήρυξη της πτώχευσης είχε πωλήσει εμπορεύματα στον οφειλέτη που αργότερα πτώχευσε, και τα εμπορεύματα δεν έχουν ακόμη παραδοθεί μετά την κήρυξη της πτώχευσης, μπορεί να τα διεκδικήσει (τα εμπορεύματα) στα χέρια του οφειλέτη ή 3^ου προσώπου. Παράλληλα, ο σύνδικος έχει το δικαίωμα να επιλέξει αν θα συνεχιστεί ή όχι η αμφοτεροβαρής σύμβαση, όπως ακριβώς περιγράψαμε την διαδικασία σε προηγούμενο ερώτημα.

8.Με ποιον τρόπο μπορούν να συμμετέχουν οι πιστωτές στην πτωχευτική διαδικασία;

Μετά την παράδοση καταλόγου στον σύνδικο, ο οποίος περιλαμβάνει όλους τους πιστωτές του οφειλέτη, ο σύνδικος καλεί τους τελευταίους να αναγγείλουν την απαίτηση τους στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας, μέσα σε 3 μήνες από την κήρυξη της πτώχευσης (η προθεσμία αυτή δεν ισχύει για το Δημόσιο). Στην συνέχεια, ο σύνδικος θα επαληθεύσει τις απαιτήσεις των πιστωτών με σύγκριση των εγγράφων που φέρουν οι δανειστές και αυτών που τηρούνται στα προσωπικά βιβλία του οφειλέτη.

Αν κάποιος δανειστής αμελήσει την προθεσμία για να αναγγελθεί στην πτώχευση, τότε μπορεί να το πράξει ακόμη και εκπρόθεσμα, ασκώντας ανακοπή με δικά του έξοδα στο πτωχευτικό δικαστήριο, και ζητώντας να επαληθευτεί και η δική του απαίτηση, ώστε να ενταχθεί ο ίδιος στον πίνακα με τους πιστωτές. Εφόσον, ο δανειστής που έχασε την προθεσμία, είχε αποκτήσει και εμπράγματο δικαίωμα (υποθήκη/ενέχυρο) επί της περιουσίας του οφειλέτη, μπορεί κανονικά να ασκήσει την αγωγή λόγω της υποθήκης/του ενεχύρου κλπ.

Η παραπάνω ανακοπή που ασκεί ο δανειστής μπορεί να γίνει μέχρι 6 μήνες από τότε που έληξε η προθεσμία αναγγελίας των πιστωτών. Παρόλο ,όμως, που ασκείται η ανακοπή δεν σταματούν οι διανομές προϊόντος πλειστηριάσματος που γίνονται ήδη από τους πλειστηριασμούς που έχουν ξεκινήσει στην περιουσία του οφειλέτη=ο δανειστής που δεν ανήγγειλε εμπρόθεσμα την απαίτηση του ενδέχεται να λάβει λιγότερο/καθόλου χρηματικό υπόλοιπο από τους πλειστηριασμούς, ακριβώς επειδή αυτοί ενδέχεται να έχουν ολοκληρωθεί όταν επαληθευτεί η απαίτηση του.

9.Πώς ολοκληρώνεται η πτώχευση του οφειλέτη σαν διαδικασία;

Μετά την πραγματοποίηση των πλειστηριασμών στην κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη, προκύπτουν κάποια χρηματικά κονδύλια τα οποία θα διατεθούν για την ικανοποίηση των οφειλών απέναντι στους δανειστές. Ο συμβολαιογράφος, δηλαδή θα συντάξει έναν πίνακα κατάταξης με τις απαιτήσεις κάθε δανειστή κατά του οφειλέτη, με βάση τον οποίο οι δανειστές θα ικανοποιούνται ανάλογα με την σημασία της απαίτησης τους από το προϊόν του πλειστηριάσματος.

Ο τελευταίος πλειστηριασμός στην περιουσία του οφειλέτη σηματοδοτεί και την λήξη ουσιαστικά της πτώχευσης σαν διαδικασία, αφού στην συνέχεια απομένει να μοιραστεί ότι χρηματικό υπόλοιπο υπάρχει για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας/την αμοιβή του συνδίκου και του εισηγητή δικαστή. Δεν είναι απαραίτητο, δηλαδή, να καλυφθούν οι απαιτήσεις των δανειστών για να ολοκληρωθεί η πτώχευση=κάποιοι δανειστές ενδέχεται να μην λάβουν ποτέ ολόκληρη την απαίτηση τους.

Μετά τα παραπάνω στάδια, η υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη που δεν εκπλειστηριάστηκε παράδιδεται σε αυτόν, και οι πιστωτές μπορούν πλέον να ασκήσουν τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που είχαμε αναφέρει παραπάνω ότι παύουν να ισχύουν όσο διαρκεί η πτώχευση. Ακόμη, και ο νόμος αναφέρει ότι αν οι εργασίες της πτώχευσης παύσουν για 5 συνεχόμενα έτη χωρίς να γίνει στο ενδιάμεσο κάποια ενέργεια του συνδίκου, τότε η πτώχευση θεωρείται ότι ολοκληρώθηκε και επέρχονται τα αποτελέσματα που θα αναφέρουμε παρακάτω.

10.Απαλλάσσεται ο οφειλέτης από τα χρέη του;Με ποιες προϋποθέσεις;

Για να απαλλαγεί ο οφειλέτης από το υπόλοιπο των χρεών του, ο νόμος ακολουθεί μια διαδικασία με ορισμένες προϋποθέσεις, που πρέπει να πληρούνται όλες μαζί. Ειδικότερα, ο νόμος απαιτεί:

• Να έχουν περάσει 36 μήνες από την κήρυξη της πτώχευσης ή από την ημερομηνία κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι η πτώχευση δεν μπορεί να κηρυχθεί λόγω μη επάρκειας της περιουσίας του οφειλέτη.
• Αν η περιουσία του οφειλέτη περιλαμβάνει την 1^η κατοικία του και άλλα περιουσιακά στοιχεία του που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των υποχρεώσεων του, τότε ο οφειλέτης απαλλάσσεται έπειτα από 1 έτος αφού κηρυχθεί η πτώχευση του.
• Σε σχέση με το παραπάνω, απαιτείται η ελάχιστη αξία των περιουσιακών στοιχείων αυτών να μην είναι λιγότερη από 100.000 ευρώ.
• Να μην έχει ασκήσει προσφυγή κάποιος πιστωτής κατά της δικαστικής απόφασης που διαπιστώνει την απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του λόγω της παρόδου των 36 μηνών.
• Τέτοια προσφυγή ασκείται αν ο οφειλέτης ήταν κακόπιστος κατά την κήρυξη της πτώχευσης/είχε με δόλο αποκρύψει περιουσιακά στοιχεία του/εκκρεμεί ποινική διαδικασία κατά του οφειλέτη για τα αδικήματα της χρεωκοπίας ή φοροδιαφυγής.
• Το δικαστήριο μπορεί να χορηγήσει προθεσμία στον οφειλέτη, ώστε αυτός να τακτοποιήσει τις οφειλές του προκειμένου να απαλλαγεί από τα χρέη του ή ακόμη και να περιορίσει την απαλλαγή σε ορισμένες οφειλές από το σύνολο των χρεών του.
• Δεν μπορεί να απαλλαγεί ο οφειλέτης για οφειλές προς το Δημόσιο που προέκυψαν μετά την κήρυξη της πτώχευσης, καθώς και για οφειλές διατροφής/οφειλές από δόλο ή βαριά αμέλεια που προκάλεσε τον θάνατο ή την σωματική βλάβη άλλου προσώπου, και για έσοδα του οφειλέτη από παράνομες/εγκληματικές δραστηριότητες.
• Εάν ο οφειλέτης είχε ήδη απαλλαχθεί 1 φορά από τα χρέη του, και η προθεσμία της τωρινής απαλλαγής λήγει μέσα σε 5 έτη από την προηγούμενη απαλλαγή του, τότε η νέα απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του θα πραγματοποιηθεί το 5^ο έτος κατά σειρά από την ημερομηνία που έλαβε ο οφειλέτης την προηγούμενη απαλλαγή του.

11.Υπάρχει πρόβλεψη του νόμου για όσους οφειλέτες χαρακτηρίζονται ως ‘ευάλωτοι’;

Με τον όρο ‘ευάλωτος οφειλέτης’, εννοούμε εκείνον τον οφειλέτη που τα εισοδήματα του είναι αρκετά μικρά, ώστε να είναι βέβαιο ότι δεν θα ικανοποιήσει τους δανειστές του, ακόμη και με την διαδικασία της πτώχευσης. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος απαιτεί ,ετησίως, εισοδήματα έως 14.000 € για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, έως 21.000 € για νοικοκυριό δύο ατόμων, έως 28.000 € για τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο, και έως 35.000 € για τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα, με τα όρια να αυξάνονται κατά 7.000 € για κάθε επιπλέον μέλος.

Σε αυτήν την περίπτωση, ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλλει αίτημα στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Κατοικίας=ο Φορέας αυτός θα αγοράσει από τον οφειλέτη την 1^η κατοικία του μετά από σχετική συμφωνία και στην συνέχεια θα την μισθώσει πάλι στον ίδιο τον οφειλέτη με χαμηλό μίσθωμα, το οποίο μπορεί να συμφωνηθεί ότι θα λειτουργεί και ως δόση αγοράς του ακινήτου πάλι από τον οφειλέτη εκ μέρους του Φορέα.

Η μίσθωση που συνάπτεται διαρκεί για 12 έτη και μπορεί να καταγγελθεί αν ο οφειλέτης γίνει υπερήμερος ως προς 3 μηνιαία μισθώματα, τα οποία δεν τακτοποιεί οικονομικά μέσα σε 1 μήνα μετά από όχληση του Φορέα. Αν ο οφειλέτης δικαιούται παράλληλα να λάβει το στεγαστικό επίδομα που προβλέπει ο νόμος, τότε αυτό καταβάλλεται απευθείας από το Δημόσιο στον Φορέα, και πρακτικά επιφέρει μείωση του μηνιαίου μισθώματος που καταβάλλει ο οφειλέτης για την κατοικία που παραχώρησε στον Φορέα.

Δίπλα στον πελάτη και τις ανάγκες του.

Αθηνά Κοντογιάννη-Δικηγόρος

Όσα αναφέρονται παραπάνω δεν αποτελούν νομικές συμβουλές και ουδεμία ευθύνη φέρεται για αυτές.Για περισσότερες πληροφορίες,επικοινωνήστε μαζί μας.