Με τις πυρκαγιές να εξαπλώνονται στην Ελλάδα και την φετινή χρονιά,ο νομοθέτης έλαβε μέτρα για τον καθαρισμό των οικοπέδων από τους ιδιοκτήτες τους.Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς πρέπει να γίνει η διαδικασία και ποιες κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν στον ιδιοκτήτη σε περίπτωση που δεν συμμορφωθεί με τον νόμο.Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων πήρε παράταση μέχρι 15/7/2024,κάτι το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό από την προθεσμία για τον καθαρισμό των οικοπέδων που λήγει πολύ νωρίτερα,όπως προβλέπει ο νόμος.

1.Ποιες εκτάσεις πρέπει να καθαρίζονται με βάση τον νόμο;

Με τον νέο νόμο προβλέπεται ότι οι ιδιοκτήτες πρέπει να καθαρίζουν υποχρεωτικά ορισμένες εκτάσεις γης, ώστε να συμμορφώνονται για τις ανάγκες της αντιπυρικής περιόδου. Πιο συγκεκριμένα, οι εκτάσεις που υπάγονται στον νόμο είναι οικόπεδα εντός καθώς και εκείνα που είναι εκτός σχεδίου. Από το πεδίο εφαρμογής του νόμου δεν εξαιρούνται οι περιοχές εκείνες στις οποίες δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη ο δασικός χάρτης καθώς και εκείνες για τις οποίες δεν υπάρχει πρόβλεψη εφαρμογής του=και τα οικόπεδα που βρίσκονται στις παραπάνω περιοχές πρέπει να καθαρίζονται.

Επιπλέον, με βάση τον νόμο οι ιδιοκτήτες πρέπει να καθαρίζουν και τις εκτάσεις που βρίσκονται σε ακτίνα 100 μέτρων από το οικόπεδο τους, δηλαδή από όλες τις πλευρές περιμετρικά και όχι μόνο κάθετα/οριζόντια. Για να βαρύνονται όμως οι ιδιοκτήτες με την παραπάνω υποχρέωση θα πρέπει να έχουν λάβει προηγουμένως ενημέρωση από την υπηρεσία του δασαρχείου της περιοχής του. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για όσα κτίσματα βρίσκονται σε εκτάσεις που δεν έχουν ενταχθεί ούτε στο σχέδιο πόλεως ούτε σε κάποιον δασικό χάρτη της περιοχής τους.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι για τον καθαρισμό του οικοπέδου δεν έχει υποχρέωση μόνο ο ιδιοκτήτης του αλλά και ο νομέας=ο μισθωτής αν αυτό είναι νοικιασμένο σε άλλον, ο επικαρπωτής αν έχει παραχωρηθεί η επικαρπία από τον ψιλό κύριο, καθώς και όποιος νέμεται το οικόπεδο (δηλαδή ακόμη και εκείνος που θέλει να το αποκτήσει στο μέλλον με τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρησικτησίας). Πρακτικά δηλαδή είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς της ευθύνη του για τον καθαρισμό του οικοπέδου, ισχυριζόμενος ότι ο ίδιος δεν είναι ιδιοκτήτης του αφού ο νόμος δεν θέτει τέτοιον περιορισμό.

2.Μέσα σε ποιο χρονικό διάστημα πρέπει να γίνει ο καθαρισμός;

Το χρονικό διάστημα εντός του οποίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισμός του οικοπέδου είναι εντελώς διαφορετικό από το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίου πρέπει να υποβληθεί η δήλωση για τον καθαρισμό στην σχετική ιστοσελίδα. Κι αυτό γιατί, με βάση τον νόμο ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τον καθαρισμό του από 1-30 Απριλίου κάθε έτους και επιπλέον να το διατηρεί καθαρισμένο από 1^η Μαΐου μέχρι 31 Οκτωβρίου για το ίδιο έτος, όσο διαρκεί δηλαδή και η αντιπυρική περίοδος στην Ελλάδα.

Άρα το χρονικό διάστημα που δίνεται στον ιδιοκτήτη για τον αρχικό καθαρισμό του οικοπέδου είναι 1 μήνα (του Απριλίου όπως είδαμε προηγουμένως) και στο υπόλοιπο διάστημα θα πρέπει το οικόπεδο να διατηρείται καθαρισμένο. Επειδή όμως τα πράγματα άλλαξαν οι παραπάνω προθεσμίες για φέτος έγιναν περισσότερο ενδεικτικές παρά αποκλειστικές, και ο καθαρισμός των οικοπέδων αρκεί να έχει ολοκληρωθεί (έστω και για 1^η φορά) όταν λήξει και η προθεσμία των σχετικών δηλώσεων, η οποία μετά τις πρόσφατες εξαγγελίες του Υπουργείου, πήρε παράταση μέχρι τις 15/7/2024.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για τις προηγούμενες χρονιές, η προθεσμία καθαρισμού των οικοπέδων και υποβολής των σχετικών δηλώσεων έληγε στις 30 Απριλίου κάθε έτους. Μόνο για την φετινή χρόνια παρατάθηκε κατ’ εξαίρεση λόγω των δυσκολιών που προέκυψαν στην πορεία ανάμεσα στους ιδιοκτήτες και τους Δήμους, όπως θα δούμε και παρακάτω. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να κρατήσουμε το ότι ακόμη κι αν κάποιος υποβάλλει εμπρόθεσμα την δήλωση καθαρισμού οικοπέδου (μπορεί να το κάνει μέχρι 15/7/2024) αν παρόλα αυτά γίνει έλεγχος στο οικόπεδο μετά τις 30/4 και βρεθεί αυτό ακαθάριστο, τότε τυπικά με βάση τον νόμο μπορούν να επιβληθούν οι κυρώσεις και τα πρόστιμα που προβλέπονται για τους παραβάτες.

3.Το ακίνητο ανήκει σε περισσότερους από κοινού.Τι μπορώ να κάνω εκεί;

Δεν είναι σπάνιο στην πράξη το ακίνητο/οικόπεδο να ανήκει σε περισσότερους εξ αδιαιρέτου, δηλαδή κατά ποσοστά συνιδιοκτησίας σε όλο το ακίνητο, χωρίς δηλαδή ο καθένας να έχει ένα ξεχωριστό τμήμα του ακινήτου στην κυριότητα του. Επειδή σε αυτήν την περίπτωση συχνά προκύπτουν διαφωνίες ανάμεσα στους ιδιοκτήτες για την διαδικασία και τα έξοδα του καθαρισμού, ο νόμος έχει ρυθμίσει το θέμα. Να σημειώσουμε εδώ ότι δεν αναφερόμαστε μόνο σε εκείνους στους οποίους ανήκει κατά κυριότητα το οικόπεδο απαραίτητα, αλλά και σε εκείνους γενικά οι οποίοι έχουν δικαιώματα πάνω στο οικόπεδο (πχ μισθωτές/υπομισθωτές/επικαρπωτές κλπ).

Έτσι λοιπόν, ο κάθε συνιδιοκτήτης του ακινήτου μπορεί μόνος του ακόμη και χωρίς την σύμπραξη των άλλων, να προβεί στον καθαρισμό του οικοπέδου καθώς και την συντήρηση του στην συνέχεια. Επειδή ακριβώς πρόκειται για επείγον μέτρο που δεν επιδέχεται αναβολή, δεν χρειάζεται οι υπόλοιποι συνιδιοκτήτες να παρέχουν την συναίνεση τους σε εκείνον που επιχειρεί τον καθαρισμό του οικοπέδου. Το ίδιο ισχύει, δηλαδή μπορεί να καθαρίσει το οικόπεδο κι αν οι υπόλοιποι αρνούνται αδικαιολόγητα να συναινέσουν στον καθαρισμό του.

Για το θέμα των εξόδων, ο συνιδιοκτήτης που καθάρισε και συντήρησε το οικόπεδο μπορεί να ζητήσει από τους υπόλοιπους τις δαπάνες που πραγματοποίησε και τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε (πχ αμοιβή κηπουρού/ενοικίαση μηχανήματος/καύσιμα που χρειάστηκαν για την λειτουργία του μηχανήματος/διαφυγόντα κέρδη από άλλες εργασίες που δεν εκτέλεσε αφού ασχολήθηκε με τον καθαρισμό του οικοπέδου κλπ). Από κάθε συνιδιοκτήτη, μπορεί να ζητήσει τα σχετικά έξοδα ανάλογα με το ποσοστό ιδιοκτησίας του επί του οικοπέδου=αν ένας συνιδιοκτήτης έχει ποσοστό 2/7 επί του οικοπέδου, θα κληθεί να πληρώσει αντίστοιχα και τα 2/7 των συνολικών εξόδων που πραγματοποίησε εκείνος που καθάρισε το οικόπεδο.

4.Έχω κυρώσεις αν δεν δηλώσω τον καθαρισμό του οικοπέδου;

Σε περίπτωση που εκείνος που υποχρεούται να καθαρίσει το ακίνητο/οικόπεδο του δεν υποβάλλει εμπρόθεσμα (δηλαδή πλέον μέχρι 15/7/2024) την σχετική δήλωση ή την υποβάλλει και αυτή περιέχει ανακριβή/ψευδή στοιχεία, ο νόμος προβλέπει ορισμένες κυρώσεις για αυτόν. Πιο συγκεκριμένα,

• Επιβάλλεται πρόστιμο στον υπόχρεο τουλάχιστον 200 ευρώ, και το οποίο υπολογίζεται ανά τετραγωνικό μέτρο του ακινήτου/οικοπέδου.
• Για τον υπολογισμό του προστίμου ανά τετραγωνικό μέτρο, η τιμή του προστίμου ξεκινά από 50 (πενήντα) λεπτά ενώ δεν υπάρχει ανώτατο όριο για το ύψος του προστίμου.
• Αν κάποιο μέρος του οικοπέδου/ακινήτου είναι καθαρισμένο και κάποιο άλλο ακαθάριστο, εννοείται ότι το πρόστιμό θα αφορά μόνο το ακαθάριστο μέρος.
• Ύστερα από την επιβολή προστίμου, ο Δήμος της περιοχής όπου βρίσκεται το οικόπεδο μπορεί να το καθαρίσει και να καταλογίσει τις δαπάνες καθαρισμού του οικοπέδου στον ιδιοκτήτη που υποχρεούνταν να έχει φροντίσει για τον καθαρισμό του.
• Τα έξοδα του καθαρισμού του οικοπέδου από τον Δήμο και το πρόστιμο επιβλήθηκε αποτελούν έσοδο του Δήμου=μπορούν να εισπραχθούν με αναγκαστική εκτέλεση του Δημοσίου, και κατάσχεση περιουσία του οφειλέτη ακόμη και μέσα σε 2 μήνες οπότε χρειάζεται προσοχή.
• Αν δεν υποβληθεί καθόλου δήλωση καθαρισμού οικοπέδου, στον ιδιοκτήτη του επιβάλλεται υποχρεωτικά πρόστιμο 1.000 ευρώ.
• Ακόμη, αν η δήλωση που υποβλήθηκε ήταν ψευδής (πχ ότι καθαρίστηκε το οικόπεδο ενώ αυτό είναι ακαθάριστο), επιβάλλεται στον παραβάτη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή. Να θυμίσουμε εδώ ότι με βάση τον Νέο Ποινικό Κώδικα, οι ποινές φυλάκισης 2 ετών και άνω δεν αναστέλλονται πλέον και υπάρχει κίνδυνος φυλάκισης του παραβάτη.

5.Μπορώ να αμφισβητήσω το πρόστιμο που μου επιβλήθηκε;

Προκειμένου ο νόμος να είναι επιεικής απέναντι σε εκείνον που του επιβλήθηκε πρόστιμο για μη καθαρισμό του οικοπέδου ή για μη υποβολή δήλωσης καθαρισμού, προβλέπει την δυνατότητα αμφισβήτησης του προστίμου που επιβλήθηκε. Έτσι λοιπόν, ο υπόχρεος μπορεί να αμφισβητήσει το πρόστιμο με ένσταση στην υπηρεσία του Δήμου μέσα σε προθεσμία 10 ημερών η οποία ξεκινά την επόμενη ημέρα από εκείνη που του επιβλήθηκε το σχετικό πρόστιμο.

Επειδή ο νόμος δεν ορίζει κάτι σχετικότερο, πρέπει να γίνει δεκτό ότι με την συγκεκριμένη ένσταση ο υπόχρεος μπορεί να θίξει την επιβολή του προστίμου τόσο για λόγους νομικούς όσο και για λόγους πραγματικούς (πχ ότι το οικόπεδο ήταν πράγματι καθαρισμένο και από λάθος ο Δήμος το θεώρησε ακαθάριστο, ή ότι το ύψος της βλάστησης του οικοπέδου δεν ήταν τόσο έντονο ώστε να εντάσσεται στην έννοια του ‘’ακαθάριστου’’ όπως απαιτεί ο νόμος για να δικαιολογείται η επιβολή προστίμου).

Φυσικά, αν ο υπόχρεος θέλει να αμφισβητήσει το πρόστιμο δικαστικά μπορεί να προσφύγει στο Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο με το ένδικο βοήθημα της προσφυγής, όπου εκεί θα κριθεί η υπόθεση στην ουσία της και θα μπορούν να προβληθούν λόγοι νομικοί καθώς και πραγματικοί (=που να αφορούν δηλαδή την ουσία της διαφοράς). Σε κάθε περίπτωση, για να προσφύγει στα δικαστήρια κατά του Δήμου, θα πρέπει προηγουμένως να έχει ασκήσει υποχρεωτικά την παραπάνω ένσταση στην υπηρεσία του Δήμου, ώστε η υπόθεση του να κριθεί και σε ένα προηγούμενο στάδιο.

6.Αν το οικόπεδο είναι αγνώστου ιδιοκτήτη αλλάζει η κατάσταση;

Επειδή αρκετοί είναι οι ιδιοκτήτες που έχουν αμελήσει να δηλώσουν την ιδιοκτησία του οικοπέδου/ακινήτου τους στο Κτηματολόγιο, οι ρυθμίσεις του νόμου διαφοροποιούνται σε αυτό το σημείο. Κι αυτό γίνεται για να προστατευθεί ο ιδιοκτήτης που μπορεί ακομή και να αγνοούσε ότι είναι ιδιοκτήτης οικοπέδου (όπως για παράδειγμα όταν γίνεται κληρονόμος του ακινήτου επειδή παρέλειψε να αποποιηθεί την κληρονομία εντός της νόμιμης προθεσμίας).

Πιο συγκεκριμένα, σε περίπτωση που ο Δήμος διενεργήσει έλεγχο στο ακίνητο/οικόπεδο και διαπιστώσει ότι αυτό είναι ακαθάριστο, οφείλει να επιβάλλει πρόστιμο σε βάρος του ιδιοκτήτη, όπως είδαμε παραπάνω. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν μπορεί να βρεθεί ο νόμιμος ιδιοκτήτης του ακινήτου, τότε ο Δήμος οφείλει να καθαρίσει το οικόπεδο/ακίνητο, ειδικά αν πρόκειται για επείγουσα περίπτωση λόγω κινδύνου πυρκαγιάς, και να μην επιβάλλει πρόστιμο κατά του ιδιοκτήτη, αφού αυτός αγνοείται. Δεν αποκλείεται όμως να επιβληθεί πρόστιμο κατά άλλου νομέα του ακινήτου, όπως του μισθωτή/υπομισθωτή ή και κατά του επικαρπωτή, αν τα στοιχεία των παραπάνω προσώπων είναι εμφανή από τα δημόσια βιβλία (Υποθηκοφυλακεία/Κτηματολόγια).

Πέρα όμως από την επιβολή προστίμου για μη καθαρισμό του οικοπέδου, το να μην βρίσκεται ο νόμιμος ιδιοκτήτης ενός οικοπέδου έχει και μια άλλη συνέπεια. Αν στην περιοχή όπου ανήκει το οικόπεδο έχει επεκταθεί το Κτηματολόγιο, κι ο πραγματικός ιδιοκτήτης έχει παραλείψει να δηλώσει την ιδιοκτησία του στο Κτηματολόγιο, τότε αφού περάσουν οι νόμιμες προθεσμίες, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει στο Δημόσιο. Αυτό έχει σημασία καθώς κι αν ακόμη το ακίνητο δεν ανήκει στο Δημόσιο, ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να το αμφισβητήσει πλέον, και μπορεί να περιοριστεί σε αγωγή αποζημίωσης κατά του Δημοσίου ή κατά εκείνου που τον εμπόδισε να δηλώσει την ιδιοκτησία του επί του ακινήτου κατά την εφαρμογή του Κτηματολογίου.

7.Έχουν οι Δήμοι ευθύνες για τα ακαθάριστα οικόπεδα;

Τις τελευταίες ημέρες ακούμε συνεχώς για τις διαμάχες μεταξύ πολιτών-Δήμων σχετικά με τα οικόπεδα που παραμένουν ακαθάριστα καθώς και με την ρίψη των απορριμμάτων που προκαλούνται από τον καθαρισμό του οικοπέδου. Ο νόμος έχει ρυθμίσει σε ένα γενικό επίπεδο το θέμα και αξίζει να δούμε τι προβλέπει ακριβώς:

• Οι Δήμοι καταρχάς οφείλουν κάθε έτος μέχρι και την 31^η ημέρα του Μαρτίου να ενημερώνουν τους δημότες σχετικά με την ανάγκη καθαρισμού των οικοπέδων τους (ο οποίος πρέπει να γίνεται όπως είπαμε τον μήνα Απρίλιο).
• Αυτή η ενημέρωση των δημοτών μπορεί να γίνεται με κάθε πρόσφορο τρόπο (πχ με ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Δήμου, με ενημερωτικά φυλλάδια κλπ).
• Οι Δήμοι υποχρεούνται επίσης στην διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (δηλαδή από 1/5 έως 31/10) να διενεργούν ελέγχους στα οικόπεδα/ακίνητα που βρίσκονται εντός της αρμοδιότητας τους για να διαπιστώνουν την συμμόρφωση ή μη των ιδιοκτητών.
• Δεν αποκλείεται επίσης να ελέγχουν και με ηλεκτρονικά μέσα την ορθότητα των δηλώσεων που υποβάλλουν ηλεκτρονικά οι ιδιοκτήτες σχετικά με τον καθαρισμό των οικοπέδων τους.
• Σε περίπτωση που ο Δήμος διαπιστώσει ότι ένα οικόπεδο είναι ακαθάριστο μπορεί να υποβάλλει γραπτή έκθεση στην πυροσβεστική υπηρεσία για τον άμεσο καθαρισμό του, ιδίως αν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς.
• Φυσικά, οι Δήμοι είναι αρμόδιοι και για την επιβολή προστίμων, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των ιδιοκτητών, όπως είδαμε και παραπάνω.
• Αν πρόκειται για επείγουσα περίπτωση, ο Δήμος μπορεί να καθαρίσει με δικά του μέσα το οικόπεδο (ενώ τα έξοδα τελικά θα είναι σε βάρος του ιδιοκτήτη, ο οποίος θα κληθεί να καλύψει τις δαπάνες του Δήμου).
• Επειδή ο νόμος δεν αναφέρει κάτι ειδικότερο, η μεταφορά των υπολειμμάτων μετά τον καθαρισμό πρέπει να γίνει από όποιον καθαρίζει κάθε φορά το οικόπεδο=αν το καθαρίζει ο Δήμος αυτεπάγγελτα πρέπει να τα μεταφέρει ο ίδιος, αλλιώς ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου.

8.Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Πυροσβεστικής σε αυτόν τον τομέα;

Πέρα από τις αρμοδιότητες των Δήμων σχετικά με τα ακαθάριστα οικόπεδα, προβλέπονται επίσης αρμοδιότητες και για την Πυροσβεστική υπηρεσία, η οποία οφείλει να συνδράμει στον ίδιο τομέα. Έτσι λοιπόν, η Πυροσβεστική οφείλει να ενεργεί ελέγχους και αυτοψίες σε οικόπεδα/ακίνητα προκειμένου να ελέγχει αν αυτά είναι καθαρισμένα και πληρούν τους όρους του νόμου. Σε περίπτωση που διαπιστώσει κάποια παράβαση, στέλνει μια γραπτή έκθεση αυτοψίας στον Δήμο για να επιβάλλει ο τελευταίος πρόστιμο σε βάρος του ιδιοκτήτη και να προβεί στον καθαρισμό του οικοπέδου.

Με δεδομένο μάλιστα ότι ο Δήμος μπορεί να καθαρίσει το οικόπεδο κυρίως σε επείγουσα περίπτωση=εφόσον είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή ή έχει ξεκινήσει ήδη πυρκαγιά που πλησιάζει απειλητικά, τότε η Πυροσβεστική οφείλει να παρέχει άδεια στον Δήμο, ώστε τα όργανα του τελευταίου να προβούν στον καθαρισμό του οικοπέδου.

Κατά τα λοιπά, η Πυροσβεστική οφείλει να απαντά στις καταγγελίες πολιτών σχετικά με ακαθάριστα οικόπεδα καθώς και για παραβίαση του νόμου για την διαδικασία καθαρισμού ενός οικοπέδου (πχ αν έπρεπε να καθαρίσει το οικόπεδο ο Δήμος και με ποιες προϋποθέσεις). Δεν αποκλείεται επίσης να βοηθήσει και στην εκφόρτωση των υπολειμμάτων από τον καθαρισμό του οικοπέδου και την μεταφορά τους σε ειδικό χώρο, ώστε να μην δημιουργούνται νέες εστίες πυρκαγιάς από τα απορρίμματα, όπως συνέβη τις τελευταίες ημέρες. Μπορεί μάλιστα να ελέγχει κι αν οι δηλώσεις των ιδιοκτητών για καθαρισμό των οικοπέδων τους υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα/αν είναι ακριβείς/αν δεν φέρουν ψευδή στοιχεία και αντίστοιχα να μεταφέρει τα σχετικά αποτελέσματα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και τον Δήμο.

9.Τι ποινές προβλέπονται πλέον για το έγκλημα του εμπρησμού;

Μετά και τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Ελλάδα που προκάλεσαν μαζικές οικολογικές καταστροφές, ο νομοθέτης αποφάσισε να λάβει μέτρα ώστε να γίνουν ακόμη πιο αυστηρές οι ποινές για όσους προκαλούν πυρκαγιά, ιδίως αν αυτή προκαλείται μέσα σε δασική περιοχή. Έτσι λοιπόν:

• Ο δράστης καταρχήν τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή αν πρόκειται για πυρκαγιά που μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο μόνο σε ξένα πράγματα=άρα όχι κίνδυνο για άνθρωπο.
• Αν προκλήθηκε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας (πχ λιμάνια/αεροδρόμια/πλατείες κλπ) ή προκλήθηκε βαριά σωματική βλάβη ατόμου, επιβάλλεται κάθειρξή (από 5 έως 20 έτη) και χρηματική ποινή στον δράστη.
• Αν πέθανε κάποιο άτομο εξαιτίας της πυρκαγιάς (δεν έχει σημασία ο τρόπος του θανάτου), επιβάλλεται ισόβια κάθειρξή στον δράστη.
• Όλα τα παραπάνω ισχύουν εφόσον ο δράστης είχε δόλο=γνώριζε και αποδεχόταν τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς και κάποιο από τα παραπάνω αποτελέσματα.
• Αν αντίθετα ήταν αμελής ως προς την πρόκληση πυρκαγιάς, τότε τιμωρείται με φυλάκιση έως 3 έτη (και σε κάποιες περιπτώσεις με χρηματική ποινή).
• Η ποινή του δράστη αυξάνεται σε κάθειρξη 10 ετών αν η πυρκαγιά εκδηλώθηκε σε δασική περιοχή και μπορούσε να προκληθεί κίνδυνος για άνθρωπο.
• Σε περίπτωση πυρκαγιάς εντός δασικής περιοχής, ακόμη κι αν ο δράστης ενεργούσε από αμέλεια, τότε ο τελευταίος θα τιμωρηθεί με φυλάκιση τουλάχιστον 3 ετών και χρηματική ποινή αν από την πυρκαγιά προκλήθηκε σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση/καταστροφή της περιοχής.
• Πλέον με βάση τον νόμο τιμωρείται ακόμη και εκείνος που ανάβει φωτιά για οποιονδήποτε λόγο (μπάρμπεκιου/ηλεκτροκόλληση σιδήρων κλπ) όταν στην περιοχή την συγκεκριμένη ημέρα ο δείκτης πυρκαγιάς είναι 4 ή 5 (δηλαδή πολύ υψηλός).
• Σε περίπτωση που από την παραπάνω (φαινομενικά απλή) φωτιά προκληθεί περιβαλλοντική καταστροφή στην περιοχή ή βαριά σωματική βλάβη άλλου, τότε ο δράστης θα τιμωρηθεί με κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών και χρηματική ποινή.
• Τιμωρείται ακόμη με φυλάκιση και εκείνος που αποθηκεύει εύφλεκτες ύλες σε δάση, κι αν αυτές χρησίμευσαν για την εξάπλωση πυρκαγιάς στην συνέχεια, τότε επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον 3 ετών και χρηματική ποινή.

10.Και με τα εργαλεία του δράστη;Ποια είναι η τύχη τους;

Η συγκεκριμένη ρύθμιση του νόμου αφορά ειδικά το έγκλημα εμπρησμού σε δάση κι όχι τον κοινό εμπρησμό=απλή πρόκληση πυρκαγιάς εκτός δασικής περιοχής που έχει βέβαια άλλες σημαντικές επιπτώσεις. Επομένως, έχει σημασία να γνωρίζουμε αν η πυρκαγιά προκλήθηκε σε δασική περιοχή ή περιοχή που έχει κηρυχθεί αναδασωτέα καθώς και σε περιοχή Natura (δηλαδή προστατευόμενη περιοχή από βιομηχανικές και άλλες δραστηριότητες και ιδίως από πρόκληση πυρκαγιών), καθώς οι συνέπειες του νόμου αλλάζουν από έναν σημαντικό παράγοντα, που μπορεί να μην είναι πάντα ξεκάθαρος, αφού αρκετές περιοχές δεν έχουν σαφές περιβαλλοντικό καθεστώς.

Σε περίπτωση λοιπόν πρόκλησης πυρκαγιάς σε δάσος ή ακόμη και απόπειρα πρόκλησης της, μπορεί το δικαστήριο να δημεύσει μέρος της περιουσίας του δράστη, το οποίο θα περιλαμβάνει τα εργαλεία και τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν για το έγκλημα. Μπορεί επίσης να δημευτεί και ανάλογη χρηματική αξία από την περιουσία του δράστη (πχ ένα ΙΧ αυτοκίνητο/ένα ακίνητο του δράστη), η οποία να αντιστοιχεί στην βλάβη που προκλήθηκε από τον εμπρησμό ή την απόπειρα του. Εξαιρούνται όμως από την δήμευση τα αναγκαία οικονομικά μέσα για την επιβίωση του δράστη (πχ το όριο του ακατάσχετου των 1.250 ευρώ μηνιαίως από μισθούς/συντάξεις/επιδόματα κλπ).

Για να μπορεί όμως να δημευθεί η περιουσία του δράστη του εγκλήματος εμπρησμού, θα πρέπει από την πυρκαγιά να προκλήθηκε βαριά σωματική βλάβη/θάνατος άλλου ατόμου, ή να εξαπλώθηκε σε μεγάλη έκταση η πυρκαγιά ή αν προκλήθηκε σοβαρή οικολογική/περιβαλλοντική καταστροφή στην ευρύτερη περιοχή. Δεν αρκεί δηλαδή να προκλήθηκε ένας εμπρησμός σε δάσος αλλά θα πρέπει επίσης να υπήρχε και ένα τουλάχιστον από τα παραπάνω αποτελέσματα. Συνήθως όμως ένας εμπρησμός σε δάσος έχει και τα παραπάνω αποτελέσματα, όπως έχει δείξει η πρόσφατη εμπειρία από τις πυρκαγιές στην Ελλάδα.

Δίπλα στον πελάτη και τις ανάγκες του.

Αθηνά Κοντογιάννη-Δικηγόρος

Όσα αναφέρονται παραπάνω δεν αποτελούν νομικές συμβουλές και ουδεμία ευθύνη φέρεται για αυτές.Για περισσότερες πληροφορίες,επικοινωνήστε μαζί μας.